Adet dönemi nedir ve nasıl işler?

Adet dönemi (regl veya menstrüasyon olarak da bilinir), kadınlarda üreme sisteminin düzenli olarak gerçekleştirdiği doğal bir fizyolojik süreçtir. Bu dönem, rahmin iç duvarının (endometrium) her ay dökülmesi ve vajinal yoldan kanama şeklinde atılmasıdır. Genellikle ergenlik döneminde (ortalama 12-13 yaşlarında) başlar ve menopoz dönemine kadar (ortalama 45-55 yaş arası) devam eder. Adet dönemi, kadın vücudunun hamileliğe hazırlanması ve olası bir gebelik olmadığında bu hazırlığın yenilenmesi için tasarlanmıştır. Ortalama bir adet döngüsü 21 ila 35 gün arasında sürer ve kanama genellikle 3 ila 7 gün devam eder.

Adet döngüsü, hormonal değişikliklerle kontrol edilen dört ana aşamadan oluşur. Bu aşamalar şunlardır:

• Adet (Kanama) Aşaması: Bu, döngünün ilk günü olarak kabul edilir. Rahim duvarı, önceki döngüde olası bir gebelik için kalınlaşmıştır, ancak döllenme olmadığında bu doku parçalanır ve kanla birlikte vücuttan atılır. Bu aşama genellikle 3-7 gün sürer ve kan kaybı ortalama 30-80 ml arasındadır.
• Foliküler Aşama: Adet kanamasıyla eş zamanlı başlar ve yaklaşık 7-10 gün sürer. Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan FSH (folikül uyarıcı hormon), yumurtalıklardaki foliküllerin (yumurta kesecikleri) olgunlaşmasını tetikler. Bu sırada rahim duvarı yeniden kalınlaşmaya başlar.
• Yumurtlama (Ovülasyon) Aşaması: Genellikle döngünün ortasında (örneğin, 28 günlük bir döngüde 14. gün civarında) gerçekleşir. Olgunlaşan yumurta, folikülden serbest bırakılır ve fallop tüpüne geçer. Bu dönemde östrojen hormonu seviyesi yükselir ve gebelik şansı en yüksektir. Yumurtlama, bazı kadınlarda hafif karın ağrısı veya akıntı değişiklikleriyle fark edilebilir.
• Luteal Aşama: Yumurtlama sonrası başlar ve ortalama 14 gün sürer. Yumurtanın serbest bırakıldığı folikül, korpus luteum adı verilen bir yapıya dönüşür ve progesteron hormonu salgılar. Bu hormon, rahim duvarını embriyonun yerleşmesi için destekler. Eğer döllenme olmazsa, korpus luteum bozulur, hormon seviyeleri düşer ve bu, bir sonraki adet kanamasını tetikler.

Adet döngüsü, hipotalamus, hipofiz bezi, yumurtalıklar ve rahim arasındaki karmaşık bir etkileşimle düzenlenir. Hormonlardaki dalgalanmalar, bazen ruh hali değişiklikleri, kramplar veya yorgunluk gibi semptomlara neden olabilir. Düzenli adet döngüsü, genel üreme sağlığının bir göstergesidir ve anormallikler durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.