Dismenore, kadınların yaklaşık %15'inde adet ağrıları sırasında yaşadıkları şiddetli ağrılardır. Bu ağrılar, bazı durumlarda 1-3 gün boyunca iş kaybına neden olacak kadar, hatta yataktan kalkamayacak kadar yoğun olabilir. Bel ve kasık bölgelerinde başlayan ağrılar, bazen bacaklara kadar yayılabilir. Ayrıca bazı kadınlarda adet ağrılarına mide bulantısı, kusmalar, sinirlilik, asabiyet, kabızlık, sık tuvalete çıkma ve hatta bayılmalar da eşlik edebilir. Tıp dilinde şiddetli ağrılara neden olan bu duruma dismenore adı verilir.

Aslında dismenore, normal menstrüel mekanizmanın doğal bir olayı olan rahim kasılmalarının, menstrüel dönemde kadın tarafından aşırı ağrı olarak algılanmasıdır. Bu duruma tıp literatüründe primer dismenore adı verilmektedir. Adet döngüsünün düzenli bir şekilde devam etmesi ve kanamanın fazla olmaması amacıyla rahim kasılmaları yaşanmaktadır. Ancak bazı kadınlarda rahim kasılmalarının şiddeti oldukça fazladır. Rahim kasılmalarına neden olan madde, prostaglandin adı verilen ve rahim bölgesinde lokal olarak salgılanan bir hormondur. Dismenore olayına neden olan problem ise prostaglandin maddesinin ya aşırı olarak salgılanması ya da kadının vücudunun prostaglandin salgısına karşı aşırı duyarlılık göstermesidir.

Dismenore tedavisinde, prostaglandin hormonunun salgılanmasını azaltan ya da engelleyen ağrı kesiciler kullanılmaktadır. Dismenore ağrıları ağrı kesiciler ile engellenebiliyorsa ve farklı jinekolojik bir belirti yoksa ek bir tedavi gerektirmez. Basit prostaglandin salgısını engelleyici ağrı kesiciler, primer dismenore tedavisinde etkili olabilir.

Ancak dismenore durumu ve adet ağrıları şiddetli bir şekilde devam ediyorsa, genel ruhsal iyilik halini bozuyorsa, ağrı kesiciler dismenore durumunu kontrol edemiyorsa ve ayrıca iş kayıplarına da neden oluyorsa mutlaka jinekolojik muayene yapılmalıdır. Bu durumda altta yatan farklı bir problem olup olmadığı teşhis edilmelidir. Genellikle primer dismenore dışında, üreme çağındaki kadınlarda ortaya çıkan sekonder dismenore adı verilen problemler söz konusu olabilir.

Sekonder dismenoreye bu durumlar sebep olabilir.

Kontrol altına alınamayan dismenore vakalarında doğum kontrol ilaçları ile yumurtlama kontrol altına alınırsa, dismenore durumu da ortadan kalkabilir. Eğer dismenoreye sahip olan kadında doğum kontrol hapları da işe yaramazsa, ileri düzey bir muayene gereklidir. Laparoskopi isimli bir cihazla karın boşluğu incelenir. Genellikle bu inceleme sonrası endometriozis saptanır ve tedavisi daha farklıdır. Bazı durumlarda geçirilmiş iltihap veya ameliyatlara bağlı yapışıklıklar da sekonder dismenoreye sebep olabilir. Bu durumlarda laparoskopi kullanılır ve gerekli durumlarda ameliyat uygulanır. Eğer dismenore psikosomatik kaynaklıysa, doktor önerisine bağlı olarak psikiyatri servisine yönlendirme yapılabilir. Gerekli görülen durumlarda psikiyatri konsültasyonları kullanılabilir.