Adet kanaması sırasında veya öncesinde kasıklarda oluşan rahatsızlık ve kramp şeklindeki ağrılara dismenore veya menstrüel kramp denir. Bu ağrılar primer ve sekonder olarak ikiye ayrılır. Adet döneminde oluşan sancıların nasıl geçeceğini ve nasıl tedavi edileceğini anlatmadan önce bu ağrıların türlerini inceleyelim.

Bu tür sancılar, adet kanamasının ilk başlangıcından itibaren 1-2 yıl içinde ortaya çıkarak kırklı yaşlara kadar devam eder. İlk doğum sonrasında bu sancıların hafiflediği görülebilir. Ağrının sebebi, rahimdeki kasılmalara ve ağrıya neden olan prostaglandin maddesindeki artıştır. Adet kanamasından 1-2 gün önce başlayan ve adetin ilk gününde daha belirginleşen ağrılar, genellikle 2. günden itibaren hafiflemeye başlar. Karın alt bölgesine aralıklı olarak gelen kramplar şeklinde yaşanan ağrı, bazen bele, sırta, vulvaya ve kasıklara kadar yayılabilir. Yorgunluk, terleme, iştahsızlık, ishal, kusma, baş ağrısı ve dönmesi, kabızlık ve baygınlık gibi semptomlar görülebilir. Bu sancılar, rahimdeki kasılmaların ağrı biçiminde hissedilmesinden kaynaklanır. Kasılmaların nedeni, rahmin iç tabakasının atılıp yenilenmesi sırasında kanama miktarını azaltmaktır. Kasılma sırasında rahimde prostaglandin adı verilen maddeler salgılanır ve bu madde kadınlarda ağrıya neden olabilir. Prostaglandin, sadece yumurtlama sırasında üretilir ve adet döneminden birkaç gün önce başlayarak adet bitiminde kaybolur. Sancılı geçen adetlerin nadir sebepleri arasında spiral kullanımı, rahim ağzı girişinin enfeksiyon, kürtaj gibi sebeplerle daralması ile adet kanının dışarıya atılırken zorlanması bulunur. Bu tür ağrılar, kadınların %10-15'inde günlük aktiviteleri kısıtlayabilir. Ağrıların adet kanaması ile görülmemesi, şiddetli olması, 2-3 günden fazla sürmesi veya rutin ağrılardan farklı yaşanması durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Bu tür adet sancılarının altında patolojik bir durum bulunur. Doğuştan kızlık zarının kapalı olması, rahimde veya vajinal haznede anormallikler gibi sebepler sancılara neden olabilir.

Kişilerin öyküsü dinlenerek ağrıların zamanı, ağrıları geçirmek için uygulanan yöntemler ve ağrı şiddeti hakkında bilgi alınır. Meydana gelen ağrıların primer ya da sekonder olup olmadığı belirlenmesi için muayene yapılır. Sancılar sekonder ise tıbbi ve cerrahi müdahale yapılarak adet sancılarının geçmesi sağlanır. Primer sancılar tamamen yok edilemez, ancak alınacak önlemlerle hafifletilebilir.