Spiral varken adet gecikmesi, rahim içi araç (RİA) kullanımının getirdiği potansiyel sorunlardan biridir. RİA, dünya genelinde ve ülkemizde en yaygın kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Bu yaygın kullanımın temel sebepleri, düşük maliyetli olması ve kullanım kolaylığıdır. Yapısı genellikle T harfine benzer ve esnek polietilen plastikten üretilmiş küçük bir araçtır.

Spirallerin üstünde ve kollarında bakır tel sarılıdır. Bu bakır, zamanla yavaş yavaş salınarak spiralin koruma mekanizmasını oluşturur. Günümüzde kullanılan spirallerin önerilen kullanım süreleri değişkenlik gösterir ve bu süre 3 ila 10 yıl arasında olabilir. Ülkemizde en yaygın kullanılan T model spiraller 5 ila 10 yıl arasında koruma sağlar. Piyasada farklı marka ve yapıda birçok RİA bulunmaktadır. Son yıllarda hormonlu spiraller de kullanılmaktadır. Bu spirallerin etkinliği, yan etkileri ve güvenilirlikleri birbirine benzerdir. Ancak bazı hormonlu spiraller daha küçük olup, uyumlu rahimlere takıldığında ve rahim içi uyumda kolaylık sağlar. Spiral, alt ucunda bağlı olan ip sayesinde kolayca çıkarılabilir. İpin uzunluğu ve durumu, spiralin yerinden kaymadığını anlamak için kontrollerde yardımcı olur.

Genelde spiral takma işlemi basit ve ağrısızdır. Bazı durumlarda, spiral takma işlemi sırasında genel anestezi uygulanabilir. Adet dönemi kanama süresi 3 ila 5 gün arasında değişebilir. En az 2 gün, en fazla 8 gün süren adet kanaması normal kabul edilir. Adet düzensizliğinde kanama miktarı da önemlidir; bir adet dönemi boyunca kaybedilen kan miktarı ortalama 40 ml olup, en fazla 80 ml ve en az 20 ml'dir. Bu değerlerin dışındaki kanamalar anormal kabul edilir ve kadınların jinekolojik şikayetlerinin %10 ila 15'ini oluşturur.

Bakırlı spiral kullanan kadınlarda, fazla adet kanaması ve regl ağrısı olabilir. Normalde de spiral, adet miktarını arttırır ancak bu artış normal adet kanamasının iki katını geçmemelidir. Spiral kullanan kadınların %10'u bu şikayetler nedeniyle spirallerini çıkarttırmaktadır. Hormonlu spirallerde ise tam tersi, adet kanamalarının miktarı azalır. Takıldıktan sonraki ilk üç ayda adet görememe veya düzensizlik olabilir.

Her 1000 spiral uygulamasında %1,3 oranında rahim delinmesi olabilir. Ultrason eşliğinde ve profesyonel bir hekim tarafından takıldığında bu oran düşer. Spiral takıldıktan 6 hafta sonraki muayenede durum fark edilebilir. Rahim ağzında spiralin ipi görünüyorsa, çıkarılması kolay olabilir. Ancak karın içine düşmüşse, laparoskopi ile çıkarılması gerekebilir.

İlk bir yılda spiral düşme oranı %1-5 arasındadır. Özellikle zor doğum yapmış, rahim ağzında geniş yırtıklar olan kadınlarda görülür. Kadınlar bu durumu kendileri fark edebilir veya kontrol sırasında fark edilir.

Spiralin doğru kullanımı ve takibi, olası komplikasyonların azalmasına yardımcı olur. Spiralin yerleştirilmesi ve çıkarılması sırasında uzman bir hekime başvurmak, güvenliği artırır. Ayrıca, spiral kullanımı sırasında düzenli jinekolojik kontroller yapılması önerilir. Bu kontroller, spiralin doğru konumda olup olmadığını ve olası enfeksiyonları tespit etmek için önemlidir.

RİA kullanımı sırasında adet gecikmesi yaşandığında, bu durumun sebebini belirlemek için bir hekime danışmak gereklidir. Adet gecikmesi, spiralin yanlış yerleştirilmesi, hormonal değişiklikler veya diğer sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Hekim, gerekli tetkikleri yaparak doğru tanı ve tedavi yöntemini belirleyecektir.